Tegoroczna wiosna nie była zbyt sprzyjająca dla wschodów cebuli. Warunkami niekorzystnymi okazały się niska suma temperatur oraz wietrzna sucha pogoda, która wpłynęła na szybko spadający poziom wilgotności profilu gleby. Dlatego ważnymi dla dobrych wschodów i obsady cebuli okazały się zarówno termin oraz głębokość siewu, jak i warunki pogodowe w poszczególnych regionach Polski. Duże znaczenie miało również odpowiednie przygotowanie gleby, oraz stosowane herbicyd.
Termin siewu
W tym sezonie producenci byli nastawieni na siewy bezpieczne, czyli w terminach gwarantujących potencjalnie najlepsze wschody cebuli. W praktyce jednak bywało różnie, a siewy cebuli realizowane były w okresie między 20 marca a 25 kwietnia. Najwcześniejsze siewy cebuli odnotowane zostały na Opolszczyźnie , Dolnym Śląsku i w województwie kujawsko-pomorskim, gdzie część producentów zdecydowała się na siew między 20-23 marca. Nie była to do końca trafiona decyzja, zwłaszcza na glebach zwięzłych z tendencją do zaskorupiania się, co przy stosunkowo niskich temperaturach przyczyniło się do wydłużenia wschodów, które trwały nawet do miesiąca czasu. Przy tak długich wschodach, i tam gdzie siew wykonano dość głęboko (powyżej 2,5 cm), skutkowało to osłabieniem wschodów i niebyt wyrównaną obsadą cebuli. Wystąpiły również przypadki zagęszczenia i zaskorupienia gleby, uniemożliwiające optymalne wschody. Podsumowując sytuację dotyczące terminu siewu cebuli, można stwierdzić, że najlepszy czas do siewu cebuli panował między 1 a 10 kwietnia. Przy tym terminie siewu, wschodu były bardzo dobre i następowały po 18-21 dniach od wysiewu nasion.
Głębokość siewu
Wydaje się, że optymalna głębokości do siewu cebuli w tym sezonie wynosiła 2-2,5 cm. Głębsze siewy do 3 cm, uzasadnione były jedynie na glebach słabych piaszczystych, tam gdzie problemem była niska wilgotność gleby. Tak jak wspomniałem, zbyt głęboki siew na glebach zwięzłych skutkował niestety osłabieniem wschodów i gorszą obsadą cebuli. Niekorzystnym zjawiskiem na niektórych plantacjach była również erozja wietrzna (szczególnie w województwie lubuskim), gdzie na skutek silnych wiatrów, który przenosił piasek, dochodziło do uszkadzania siewek i w takich miejscach wschody są bardzo nierównomierne.
Warto tu przypomnieć, że w każdym przypadku wydłużenie wschodów cebuli (20-28 dni) skutkuje pogorszeniem wschodów, osłabieniem roślin i słabszą obsadą plantacji. Nierównomierny wzrost roślin na plantacji utrudnia również późniejsze stosowanie herbicydów po wschodach cebuli.
Herbicydy
Możliwości zwalczania chwastów w cebuli, przy asortymencie zarejestrowanych obecnie preparatów są dość ograniczone. Z tych względów umiejętne dobieranie zarówno samych preparatów, dawek i terminów ich zastosowania staje się tak ważne . W tym roku, przy tych wydłużonych okresach wschodów, zastosowanie środków opartych na glifosacie, było łatwe i skuteczne. Chwasty w większości przypadków zdecydowanie wyprzedziły cebulę, i z powodzeniem można było je zniszczyć na 2-3 dni przed wschodami stosując właśnie te herbicydy. W tym roku producenci dość ostrożnie podeszli do stosowania pendimetaliny (Stomp), raczej obniżając dawki tych środków stosowanych posiewanie. Jest to uzasadnione, zwłaszcza gdy opóźnia się termin zabiegu. Pozytywnym zjawiskiem jest również coraz większe przekonanie producentów do stosowania dawek dzielonych herbicydów, co z jednej strony jest bezpieczniejsze dla roślin uprawnych, z drugiej zaś, pozwala wydłużyć okres działania poszczególnych preparatów, których aplikacja jest rozłożona w czasie.
Ponadto korzystny okazał się dodatek adiuwantów (np. Gleber), które zmniejszają napięcie powierzchniowe cieczy i zapewniają lepsze przyleganie nanoszonej cieczy do powierzchni gleby.
Zaprawianie nasion i zwalczanie szkodników
Po pewnym okresie zaniechania zaprawiania nasion, widać że producenci wracają do tego zabiegu. W przypadku nasion cebuli oferowanych przez Syngenta, można było zamówić nasiona zaprawione zaprawą insektycydową Mundial. Tam gdzie wysiewano nie zaprawiano nasiona, dobrym rozwiązaniem było wykonanie oprysku insektycydowego przed wschodami, co również zapewniało dobrą ochronę młodych siewek.
Zalecenia na najbliższy okres
Na chwilę obecną (6 maja), w najlepszej kondycji (jeśli uniknięto błędów) wydają się być plantacje cebuli w województwie mazowieckim , w dość dobrej na Opolszczyźnie, Dolnym Śląsku i południu Polski. Sporo problemów wystąpiło na plantacjach w województwie kujawsko-pomorskim i południowo-wschodniej Polsce, co jest efektem suszy i niskiej wilgotności gleby. Najbardziej zaawansowane plantacje mają 5-6 cm liść właściwy, a na dobrych, ciepłych stanowiskach (np. region świętokrzyski) widać już 1,5 liścia właściwego. W porównaniu do poprzedniego sezonu, cebula jest jednak opóźniona we wzroście, co może stwarzać pewne trudności w dalszym okresie uprawy i będzie wymagało między innymi umiejętnego zastosowania nawozów azotowych i to we właściwym czasie.
Najbliższy okres po wschodach cebuli będzie związany z dalszą walką z chwastami, zwłaszcza na tych plantacjach gdzie nie udało się wystarczająco ograniczyć zachwaszczenia w okresie przedwschodowym. W tym celu, od momentu gdy cebula będzie miała w pełni wykształcony 1 liść właściwym można zacząć stosować Goal 480 SC z dodatkiem Criptic 400 EC. Generalnie stosowanie herbicydów powschodowych powinno być bardzo ostrożne, ponieważ w tej fazie rośliny cebuli są bardzo wrażliwe na wszelkie czynniki, które mogą nawet na okres kilku tygodni zachować je we wzroście. Od fazy 2 liści właściwych można z kolei zacząć stosować Lontrel 300 SL w mieszaninie z Goal 480 SC i Criptic 400 EC.
Okres powschodowy wymaga też zwrócenia uwagi na szkodniki, nie tylko śmietkę cebulankę, ale również inne szkodniki wielożerne. Dlatego warto już wykonać zabieg insektycydowy, w oparciu o zarejestrowane środki ochrony.