Zmienna pogoda w ostatnich dniach z wysokimi temperaturami w ciągu dnia, chłodnymi nocami, jak również nawalnymi deszczami czy nawet gradobiciami może przyczyniać się do nasilenia chorób bakteryjnych. Na infekcje najbardziej narażone są plantacje będące w słabej kondycji, tak gdzie szczypior został uszkodzony mechanicznie (np. przez grad) lub na skutek żerowania szkodników.
Cebuli zagraża kilka bakterii, które mogą powodować dużą szkodliwość na plantacjach: Pseudomonas syringae, Pseudomonas viridiflava, Burkholedria cepacia, Erwinia carotovora.
To właśnie przełom lipca i sierpnia jest okresem, gdy cebula jest najbardziej narażona na choroby bakteryjne. Do infekcji dochodzi poprzez osłabione lub uszkodzone tkanki, częstym miejscem wnikania bakterii jest nieoschnięta szyjka cebuli. Okres załamywania szczypioru jest więc newralgicznym momentem kiedy to szczególną uwagę należy zwrócić uwagę na zabezpieczenie plantacji przed tą grupą patogenów. Warto też pamiętać, że bakterie rozprzestrzeniają się zazwyczaj z wodą lub mogą być przenoszone przez owady. Infekują rośliny w szerokim zakresie temperatur (4-27°C) ale najszybciej do infekcji dochodzi w wysokiej wilgotności względnej powietrza. Z tego też względu w ostatnich okresach wzrostu i od momentu gdy cebula załamuje szczypior należy unikać deszczowania plantacji. Bardzo często infekcje, do których dochodzi w okresie intensywnego wzrostu cebuli ujawniają się dopiero później, często dopiero w okresie przechowywania cebuli. Dlatego w przypadku chorób bakteryjnych najważniejsza jest profilaktyka. Jak można ją realizować?
- Ważne jest właściwe przygotowanie gleby pod uprawę cebuli – gleba powinna mieć dobrą strukturę, nie powinna się zbijać i najlepiej gdy szybko przesycha po intensywnych opadach deszczu. Miejsca gdzie tworzą się zastoiska wodne powinny być wykluczone z uprawy, tam zazwyczaj dochodzi do pierwszych infekcji.
- Przez cały okres uprawy trzeba kontrolować szkodniki i inne patogeny
- Należy unikać zbyt szybkiego wzrostu masy zielonej, co powodują zbyt wysokie dawki azotu, rośliny stają się kruche i bardziej narażone na wiatr, grad i silny deszcz
- Nie nawadniać cebul po osiągnięciu dojrzałości pełnej
- Rozważyć „spłaszczenie” szczypioru w sposób mechaniczny w przypadku późnego wystąpienia gradu, szczypior musi być suchy do takiego zabiegu
- Cebula do zbioru powinna być dobrze wysuszona i zbierana również na sucho oraz zminimalizować do minimum możliwości uszkodzeń mechanicznych
- Przechowywać cebulę w warunkach suchych i chłodnych, dobre dosuszenie cebuli zaraz po zbiorze
Symptomy niektórych bakterioz mogą być widoczne już w trakcie wzrostu cebuli na polu. Pseudomonas syringae objawia się w postaci ciemnozielonych podłużnych, wodnistych zmian na końcówkach szczypioru i brzegach, z czasem następuje zmiana zabarwienia na lekko pomarańczowy do brązowego, powstają chlorozy rozciągające się od końcówek szczypioru do pochwy. Gdy wystąpi Burkholedria cepacia jeden, dwa szczypiory przybierają kolor jasnobrązowy, u podstawy tworzy się wodnisty twór wpływający do zgrubienia, przez co łatwo można wyciągnąć szczypior, najbardziej zewnętrza i wewnętrzna łuska często nie ulega zakażeniu. Zainfekowane cebule często posiadają ostry zapach octu w wyniki infekcji wtórnej przez drożdże.
W praktyce o występowaniu bakterioz może świadczyć miękniecie szyjki cebulowej, wodnistość i gnicie pojedynczych łusek wewnętrznych cebul i stopniowe ich zasychanie oraz śluzowata zgnilizna z żółtym zabarwieniem wewnętrznych łusek cebuli. Tam gdzie wystąpią takie objawy, trzeba zadbać o jak najlepsze dosuszenie cebuli przez zebraniem jej z pola (najlepszym lekarstwem jest słońce), a także unikać mechanicznego ścinania szczypioru przed wykopaniem, co może się przyczynić do rozprzestrzeniania się patogenów bakteryjnych.
